Ukoliko se ne krene sa ozbiljnim aktivnostima u kreiranju plana zaštite vuka u Bosni i Hercegovini postoji mogućnost da ga izgubimo kao vrstu što ne smijemo dozvoliti jer su vukovi sa ovih prostora jedinstveni u Evropi.

Ovo je izjavila doktor bioloških nauka Dragana Šnjegota iz Srpca koja se već godinama bavi istraživanjem genetičke strukture i filogeografskog položaja vuka u BiH, što je bila i tema njene doktorske disertacije.

Šnjegota kaže da je u populaciji vuka u BiH uočena genetička struktura koja se ne može objasniti geografskom barijerom, jer vuk lako prelazi ove barijere i uglavnom mu ne predstavljaju prepreke u kretanju. Ova struktura je vidljiva i na mnogo većem uzorku na kompletnoj Dinarsko-balkanskoj populaciji kojoj pripadaju i vukovi BiH, a uočena je primjenom različitih molekularnih markera, što ih je ujedno sa vukovima iz Hrvatske i Slovenije izdvojilo od ostalih evropskih populacija.

“Neki od razloga koji bi mogli objasniti strukturu su da je došlo do hibridizacije sa psima i šakalima ili povezivanjem lokalnih populacija vukova koje su ranije bile razdvojene a koje pripadaju Dinarsko-balkanskoj populaciji vuka koju čini oko 3900 jedinki od oko 12 hiljada vukova koji naseljavaju Evropu. i to trenutno istražujemo. Moguće je i da lovni pritisak na vuka, koji zakonski nije zaštićen, dovodi do smanjenja brojnosti populacije što izoluje vukove jedne od drugih, dovodi do ukrštanja u srodstvu i genetičke strukturiranosti populacije”, rekla je Šnjegota.

Brojno stanje vuka u BiH se ne može sa preciznošću utvrditi jer ne postoji sistematski monitoring na nivou države. Prema njenim riječima, cifre od 500 do 600 vukova kojima se barata u literaturi su špekulacije jer su genetičke analize potvrdile da je njihova brojnost u padu.

“Na to treba obratiti pažnju i krenuti sa ozbiljnim aktivnostima u kreiranju plana zaštite, uključiti sve relevantne institucije i stručnjake koji se bave zaštitom biodiverziteta. Vuk u BiH je jedinstven po svojoj genetičkoj strukturi ne samo na Balkanu, već i u Evropi i svijetu i to treba sačuvati. Nažalost, mi smo jedna od rijetkih evropskih zemalja u kojima vuk nije zaštićen”, ističe Šnjegota.

Tokom istraživanja imala je podršku stručnjaka sa Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu, gdje je i odbranila doktorsku disertaciju, a sarađivala je i sa Biološkim fakultetom Univerziteta u Beogradu, Biotehničkim fakultetom u LJubljani i Centrom za istraživanje sisara u Bjalovježi u Poljskoj koji djeluje u okviru Poljske akademije nauka.

“Trenutno sam uključena u projekat istraživanja hibridizacije između vukova, šakala i pasa na Evroazijskom nivou. Genetičke analize će biti urađene u Gdanjsku u Poljskoj, gdje bih trebala otputovati čim dozvoli epidemiološka situacija. Kada je u pitanju BiH, uočeno je da se brojnost šakala drastično povećava i predstavlja jedan od gorućih problema”, rekla je Šnjegota.

U saradnji sa Udruženjem građana „C.E.Z.A.R.“ iz Srpca pokrenut je i projekat monitoringa divljih mačaka na području planine Motajica, koji je podržan od fondacije „Rufford“ iz Velike Britanije a stigla je pomoć i od srbačkog lovačkog udruženja „Srna“ Srbac koje postavlja foto-zamke kako bi se prikupili podaci o prisustvu, brojnosti i ponašanju divljih mačaka.

“Imala sam punu podršku fondacije „Rufford“ koja je finansirala moj kompletan terenski rad kao i finansijsku podršku resornih ministarstava u Vladi RS, PMF-a i Univerziteta u Banjaluci. Pomoć sam imala i od brojnih pojedinaca koji su mi pomogli u uzorkovanju i raduje me veliki interes građana da se uključe u naše projekte”, rekla je Šnjegota.

Dragana je trenutno zaposlena na Prirodno-matematičkom fakultetu u Banja Luci i član je radne grupe za animalne genetičke resurse na Genetičkom Institutu u okviru Univerziteta u Banjaluci. Jedina je osoba iz BiH koja je prije dvije godine učestvovala na međunarodnoj konferenciji u Kembridžu koja se bavi zaštitom biodiverziteta i menadžmenta prirodnih resursa gdje je pred mladim naučnicima iz oko 120 zemalja predstavila projekat zaštite vuka u BiH.

Ona je završila gimnaziju 2004. godine u Centru srednjih škola “Petar Kočić” u Srpcu, a osnovne studije na Prirodno-matematičkom fakultetu Univerziteta u Banjaluci, na odsjeku biologija, 2009. godine. U toku studija bila je stipendista Ministarstva prosvjete i kulture RS, Ministarstva nauke i tehnologije RS i Fondacije “Dr Milan Jelić”, a bila je stipendista i vlade Holandije.