Ovih dana veliki broj putnika iz Srbije krenuo je u inostranstvo povodom Dana primirja, ali su se suočili sa višesatnim čekanjem na granicama u regionu.

Postepeno uvođenje novog EES sistema dovelo je do potpunog kolapsa, pa su putnici ostajali zaglavljeni i po 15–20 sati. Sada se postavlja pitanje kakva će situacija biti pri povratku u zemlju – po svemu sudeći, ista ili čak gora.

Prava drama odigrala se 8. novembra na prelazu Horgoš, kada su putnici iz Srbije čekali više od deset sati.

- Već 10 sati čekamo na granici. Pitali smo vozača da se vratimo u Srbiju, ali ne možemo. Kad smo sinoć stigli, bilo je 14 autobusa ispred nas, sad su samo dva. U autobusu ima i djece, svi putnici su nervozni. Nemamo ni hranu, ni vodu. Imali smo jednu trafiku, sada je zatvorena. Jedan toalet dijeli milion ljudi. Totalno je neuslovno, gore nego zatvor - rekla je za „Blic“ putnica koja je preživljavala pravu agoniju zajedno sa ostalima.

Po njenim riječima, problem je uvođenje EES sistema, a nezvanično saznaje se da Mađari u okviru smjene dva sata rade po novom sistemu.

Gotovo u isto vrijeme, na prelazu sa Mađarskom, djeca od 3. do 8. razreda OŠ „Milan Rakić“ iz Novog Beograda krenula su u Budimpeštu na horski festival. Umjesto šest sati koliko inače traje putovanje, doživjeli su pravu agoniju – putovali su više od 20 sati.

Ključne stvari koje treba znati:

EES sistem se primjenjuje i pri ulasku i pri izlasku iz EU, što je sada novi standard. Procedura je duža i kompleksnija nego ranije, posebno prilikom prvog ulaska od 12. oktobra, kada je sistem počeo da se primjenjuje.

Mnogi građani Srbije krenuli su u petak popodne ili u subotu ujutru, a sada će velika većina krenuti da se vraća istovremeno – utorak popodne. Zadržavanja na graničnim prelazima mogu biti duža nego pri odlasku.

Preporuka je koristiti manje, alternativne granične prelaze, iako će i tamo biti gužve, ali potencijalno manje nego na glavnim.

Primjena EES sistema na granicama Srbije i Mađarske počela je postepeno:

Hrvatska je startovala odmah.

Mađarska: prelaz Tompa–Kelebija od 28. oktobra, Reske–Horgoš od 4. novembra.

Od danas EES sistem stupa i na preostale drumske, željezničke i riječne prelaze.

Kako funkcioniše EES sistem

Sistem zahtijeva proces registracije putnika, koji podrazumijeva:

predaju pasoša,

skeniranje lica,

otisak četiri prsta desne ruke,

graničnu kontrolu – uzimanje ličnih podataka iz pasoša.

Carinik može postaviti dodatna pitanja: gdje putujete, koliko ostajete, nakon čega se put nastavlja.

Svaki sljedeći put kada putnik koristi EES, radi se verifikacija:

na granici sa Hrvatskom predaje se pasoš i samo se skenira lice.

u zavisnosti od prelaza, može se ponoviti cijeli proces registracije ili samo uzimanje otisaka prstiju.

Važno je: svaki put se izlazi iz vozila, predaje pasoš, a carinici rade skeniranje lica i/ili otisak prsta.

Primjena EES po smjenama traje po dva sata, da bi se uočile eventualne greške i gužve. Kada se stvore duže kolone, prelazi se na klasično pečatiranje pasoša.

Bez obzira na to da li je osoba registrovana u EES, procedura je ista i pri ulasku i pri izlasku iz zemlje.

Tri načina registracije/verifikacije na granici:

pasoš + otisak,

pasoš + skeniranje lica,

pasoš + skeniranje lica + otisak.

Na granicama sa Hrvatskom primjenjuje se sistem: pasoš + skeniranje lica.